1- LOKASYON SEÇİMİ ÖNEMLİ
Öğrenciler kiraların yüksekliği nedeniyle kentin merkezine uzak ilçeleri seçmek zorunda kalabiliyor. Lakin bu tercih ulaşım masraflarının da artması manasına geliyor. O nedenle kira avantajının yanında, yol sarfiyatları, harcanacak vakit ve toplumsal hayata olan uzaklık durumları da düzgün değerlendirilmeli. Kelam gelimi kirası 2 bin lira ucuz diye kiraladığınız konutta 1000 lira fazla yol masrafı ödeyebilir ve beklediğiniz avantajı sağlamadığınız üzere, günün büyük kısmını trafikte geçirebilirsiniz.
2- TEKİL BİNA MI, SİTE Mİ
Sitelerde güvenliğin olması öğrenciler ve aileleri için kıymetli bir avantaj. Bunun yanında spor salonu üzere toplumsal imkânlar bulunması da konforu arttırıyor. Fakat sitelerde tekil apartmanlardan farklı olarak yüklü bir aidat ödemesi de çıkıyor. Bu nedenle konut seçim evresinde site aidatları evvelce öğrenilmeli. Üstelik aidatlara yapılacak artırımlar da dikkate alınmalı. (Son devirde yılda iki defa artırım yapılıyor.)
3- ESKİ KONUTTA RİSKLER
Eski bir binada konut kiralamak birçok açıdan riskli olabiliyor. Ülkemizde zelzele tehlikesi olduğu için can güvenliği riski birinci sırada. Bunun yanında binanın kentsel dönüşüme girme ihtimali ani bir tahliye münasebeti olabilir. Ayrıyeten konut içinde çıkacak arızalar, ısıtma-soğutma zorluğu da öğrencileri ve bütçelerini zorlayabilir.
4- KONTRAT DETAYLARI
Ev bulundu ve sıra kiralamaya geldi. Bu evrede dikkat edilecek konular şunları:
Öncelikle kelamlı mutabakatlara prestij edilmemeli ve kesinlikle yazılı kira kontratı yapılmalı.
Öğrenciler ekonomik sebeplerle çoğunlukla tek başına konut kiralamıyor, 2-3 kişi konut arkadaşı oluyor. İşte bu tip durumlarda tek kişi yaşayacakmış üzere bir mukavele imzalaması riskli. Mukaveleyi tek kişi yapıp, konutta 3 kişi yaşanırsa mesken sahibi bu durumu kullanıp tahliye isteyebilir. ‘Sözleşmeye ters davranıldı’ diyerek evvel ihtar çeker ve 30 gün müddet verir. Sonra durum değişmezse tahliye davası açar. Bu nedenle öğrenciler şöyle bir yol izlemeli; 3 kişi meskende kalacaksa birlikte kontrat yapıp imzalamalı. Şayet farklı vilayetlerde olan arkadaşları varsa bir kişi mukavele yapmalı ancak öteki arkadaşlarının da o meskende yaşayacağını isimleri ile kontrata eklemeli.
İlk etapta tek kişi kiralayıp, sonra konut arkadaşı alınacaksa da konut sahibinden alt kirama hakkı istenmeli. Aksi takdirde sonradan odaların diğerine kiralaması mukaveleye terslik manasına gelir.
Ayrıca bu basamakta depozitonun en çok 3 kira bedeli kadar, emlakçı komitesinin da KDV hariç bir kira bedeli kadar olacağı unutulmamalı.
5- TAHLİYE OYUNUNA DİKKAT EDİN
Kiracıları tahliye etmenin ne kadar güç olduğunu gören mesken sahipleri son aylarda tahliye taahhüdü almadan kontrat yapmıyor. Öğrenciler bu bahiste da dikkatli olmalı. Zira tam da imtihan vaktine gelen bir tahliye talebi hayatlarını zorlaştırabilir. Burada en büyük risk şu; Kontrat ile birebir gün imzalanan tahliye taahhütleri geçersiz. Bu nedenle imza tarihi ve tahliye tarihi boş bırakılarak imza atmaları isteniyor. Konut bulmakta zorlanan ve öteki seçeneği olmayan kiracı da imzalıyor. Bu durumda konut sahipleri istedikleri tarihleri sonradan ekleyerek tahliye isteyebiliyor. Kiracı bu türlü bir taahhütname vermiş ise tarihinin sonra doldurulmuş olmasının hukuken belgeyi geçersiz kılma durumu yok. Yani mülk sahibi tahliye isteyebilir. Elinde metoduna uygun tahliye taahhüdü olan bir mesken sahibi icra yoluyla tahliye sağlayabilir. Bu nedenle öğrenciler tahliye taahhüdü imzalamak zorundaysa, tarihi eğitim hayatını olumsuz etkilemeyecek biçimde seçmeli ve asla boş tarihli bir evrak imzalamamalı.
Endeksa tarafından yapılan araştırmaya nazaran yılın ikinci çeyreği prestijiyle ülke genelinde yıllık kira artışı yüzde 138 oldu. İstanbul’da ortalama kira 15 bin 603 TL’ye, İzmir’de 14 bin 986 TL’ye, Ankara’da ise 12 bin 398 TL’ye çıktı.