Ukrayna-Rusya savaşı sonrası peş peşe ataklarının konuşulduğu Türkiye Türk dünyasıyla her geçen gün işbirliğini artırırken Orta Doğu’da da kıymetli stratejik gelişmelere de taraf veriyor.
Arap araştırmacı ve muharrirler, Ukrayna-Rusya savaşından sonra dünyada önemli ve süratli dönüşümlerin yaşandığı bu devirde Türkiye ile Arap ülkeleri ortasındaki yakınlaşmanın bölgenin inanç ve istikrarına katkı sunacağını belirtiyor.
“Büyük Dönüşüm: Global Değişimin İtici Güçleri” ana temasıyla 10-11 Kasım’da İstanbul’da düzenlenen 13. Boğaziçi Doruğu’na katılan Arap araştırmacı ve gazeteciler, dünyadaki değişimler gölgesinde Türkiye ile Arap ülkeleri ortasındaki yakınlaşmanın kıymetini AA’ya kıymetlendirdi.
Katarlı araştırmacı gazeteci Cabir el-Haremi, Rusya’nın 24 Şubat 2022 tarihinde Ukrayna’ya yönelik başlattığı savaşın dünyada herkesi acıttığını söyledi.
Rusya’nın Ukrayna’ya açtığı savaşın, dünyadaki karmaşık durumu daha da içinden çıkılmaz hale getirdiğine işaret eden Haremi, “Bu savaş, Orta Doğu’da da daha fazla kriz ve acılara sebep oldu. Ukrayna-Rusya savaşının yansımaları bitmiş değil, bunun yansımaları Arap bölgesine geldi.” dedi.
Orta Doğu’da Suriye, Filistin, Yemen ve Libya başta olmak üzere birçok krizin devam ettiğini lisana getiren Haremi, hasebiyle Ukrayna-Rusya savaşının gelmesiyle birlikte buralardaki krizlerin içinden çıkılmaz hale geldiğini aktardı.
Günümüz dünyasında olabilecek rastgele bir kriz yahut savaşın belli bir coğrafyayı etkilemekle kalmadığının altını çizen Haremi, bu nedenle Ukrayna’daki savaşın öbür yerlere taşınmaması için daha fazla memleketler arası uğraşlara muhtaçlık duyulduğunu söyledi.
Türkiye’nin Ukrayna-Rusya savaşının önüne geçmek yahut en azından tesirlerini azaltma konusundaki uğraşlarıyla başarılı olduğuna dikkati çeken Haremi, “Türkiye’nin, dünya ülkelerine tahıl sevkiyatı yolunu açan mutabakatla besin güvenliği konusunda üstlendiği büyük rolü takdir etmeden geçmemek lazım.” tabirlerini kullandı.
“YAKINLAŞMA ORTA DOĞU’YA İNANÇ VE İSTİKRAR GETİRİR”
Türkiye ile Arap ülkeleri ortasındaki bağlantılara de değinen Katarlı araştırmacı muharrir Haremi, şunları kaydetti:
“Aslında Türkiye ile Arapların yakınlaşmasına en çok muhtaç olduğumuz bir devirden geçiyoruz. Zira Türkiye ile rastgele bir Arap ülkesi ortasındaki olumlu bir gelişmenin anında Orta Doğu’da yansımalarına tanıklık ediliyor.”
Orta Doğu’nun artık çok istikametli krizlerden yorulduğunu lisana getiren Haremi, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Güçlü bir Türkiye, Arap dünyasının desteği oluyor, tıpkı vakitte Arap ülkeleri de Türkiye için epeyce kıymetlidir. Bu nedenle Türkiye ile Arap ülkeleri ortasında aralıkları kapatma ve daha çok iş birliği köprülerinin kurulması gerekiyor. Zati Türkiye ile Arap ülkelerini birleştiren mevzular çoğunlukta ve farklı düşünülen mevzular epeyce azdır. Sonuç itibariyle Türkiye ile Arapların yakınlaşması Orta Doğu’ya kalkınmanın yolunu açacak inanç ve istikrar getirir.”
“TÜRKİYE İLE ARAP ÜLKELERI ORTASINDAKİ İLGİLER, ORTA DOĞU İTTİFAKİNİ VAAT EDIYOR”
Filistinli araştırmacı gazeteci Halil el-Aseli de Türkiye ile Arap ülkeleri ortasında son aylarda tanıklık ettikleri yakınlaşmanın umut verici olduğunu söyledi.
Suudi Arabistan Dışişleri Bakan Yardımcısı Velid el-Hureyci’nin doruktaki konuşmasında Türkiye’nin bölgesel siyasetlerini takviyeleri manasına gelen tabirler sarf ettiğini aktaran Aseli, “Türkiye ile Arap ülkeleri ortasında son vakitlerde ilerleme kaydeden ilişkiler, eski Arap Birliği Sekreteri Amr Musa’nın da işaret ettiği Orta Doğu ittifakının oluşmasını vaat ediyor.” dedi.
Dolayısıyla memleketler arası kriz ve değişimlerin gölgesindeki zorluklara karşı Türkiye ile Arap ülkeleri ortasında bir bölgesel birliğin olabileceğine dikkati çeken Aseli, hakikaten bölge ülkelerinin de artık Türkiye ile aralı olmanın kimsenin faydasına olmayacağının farkında olduğunu söz etti.
“ZAMAN KAYBETME LÜKSÜMÜZ YOK”
Ukrayna-Rusya savaşı bağlamında dünyada çok önemli ve süratli dönüşümlerin olabileceğine, bilhassa de güç üzere mevzularda Orta Doğu’yu direkt ilgilendiren gelişmelerin olduğuna işaret eden Aseli, bu nedenle de Türkiye ile Arap ülkeleri ortasındaki iş birliğinin vakit kaybetme lüksü olmadığına vurgu yaptı.
“FİLİSTİN SIKINTISININ YARARINA”
Bölgesel yakınlaşmaların Filistin sorununa de faydalı olduğunu söyleyen Kudüslü müellif Aseli, Türkiye’nin Filistin davasına verdiği her bir dayanağa Arap ülkeleri tarafından da sahip çıkılmasının epey değer arz ettiğine vurgu yaptı.
Aseli, Türkiye’nin Filistin sıkıntısına yönelik tavrının milletlerarası mahfillerde ve diplomaside daima olumlu kaldığını hatırlattı.
Arap ülkelerinin son yıllarda Kudüs kenti ve Mescid-i Aksa başta olmak üzere Filistin davasına yönelik yükümlülüklerini gereğince yerine getirmediğine işaret eden Aseli, münasebetiyle Türkiye ile Arap ülkeleri ortasındaki yakınlaşmanın bu bağlamda umut verici olduğunu lisana getirdi.
“TÜRKLER KENDİLERİNİ İSLAM’LA TANIŞTIRAN ARAPLARA KİN GÜTMEDİĞİ ÜZERE ARAPLAR DA TÜRKİYE’Yİ O BİÇİMDE GÖRÜYOR”
Iraklı araştırmacı muharrir İbrahim ez-Zubeydi ise Türkiye ile Arap dünyasının münasebetlerinin dini eksene dayandığına dikkati çekerek, “Türkler kendilerini İslam’la tanıştıran Araplara kin gütmediği üzere Araplar da Türkiye’yi o biçimde görüyor.” dedi.
Zubeydi, hasebiyle Türkiye ile Arap ülkelerinin global değişimler gölgesinde de iş birliğiyle bölgenin itimat ve istikrarını korumaktan kuşku etmediklerini söz etti.