Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, bir küme gazetecinin sorularını yanıtladı. İsveç Başbakanı Ulf Kristersson’un bugün Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’la yapacağını görüşmeyi kıymetlendiren Çavuşoğlu, “Gelecekte atılacak adımların belirlenmesi konusunda bugün yapılacak toplantının kritik olduğunu değerlendiriyoruz” dedi.
Mısır’la olağanlaşma sürecinin ağır ilerlediğini, Suriye’yle ise hala daha istihbarat seviyesinde görüşmelerin yapıldığını kaydeden Bakan Çavuşoğlu, son Arap Birliği Doruğu’nun sonuç beyannamesinde Türkiye’nin kınanmasına da değindi.
İSVEÇ VE FİNLANDİYA’NIN NATO ÜYELİĞİNE ONAY MI VERİLECEK?
SORU: İsveç Başbakanı’nın bugün Türkiye’ye yapacağı ziyaret sırasında NATO üyeliği için bir gelişme olur mu?
CEVAP: Bugünkü toplantı somut adımların atılması bakımından kritik bir toplantı olacak. İsveç Hükümeti aslında tüm açıklamaları ile bu istikamette adım atacağını söylüyor. Daha evvel Üçlü Muhtıranın uygulanmasını takip için kurulan Daimi Ortak Düzeneğin birinci toplantısı Helsinki’de düzenlenmişti. Artık de Daimi Ortak Sistem Stockholm’de toplanacak. Bir evvelki hükümet seçim öncesinde bu toplantıyı Stockholm’de yapmaya cüret edemedi, o yüzden Finlandiya’da olmuştu. Artık Stockholm’de olacak. Bu toplantıda tekrar Mutabakat Zaptı masaya yatırılacak. Bugüne kadar neler yapıldı neler yapılmadı bunlar gözden geçirilecek. Oradan da rapor gelecek. Ondan sonra tekrar bir kıymetlendirme olacak. Her iki ülke de birtakım adımlar attılar lakin bu etapta taahhütlerini yerine getirdiklerini söylemek güç. Gelecekte atılacak adımların belirlenmesi konusunda bugün yapılacak toplantının kritik olduğunu kıymetlendiriyoruz.
SURİYE VE MISIR’LA OLAĞANLAŞMA SÜRECİ
SORU: Mısır’la olağanlaşma süreci nasıl ilerliyor?
CEVAP:Her seferinde söylüyoruz: Mısır ile olağanlaşma süreci bizim istediğimiz seviyede süratli değil lakin bu bizden kaynaklanmıyor.
SORU: BAE’de mevkidaşınızla yaptığınız görüşmede neler konuşuldu?
CEVAP: Görüştüm, çok âlâ geçti. Artık ikili seviyede attığımız adımlara ilaveten Afrika dahil üçüncü ülkelerde de neler yapabileceklerimizi ve öteki projeleri konuşuyoruz.
SORU: Suriye ile temas devam ediyor mu?
CEVAP: Şu an planlanmış bir temas yok. İstihbarat seviyesinde devam ediyor.
TAHIL MUTABAKATI VE RUSYA’YA YÖNELİK GÜBRE YASAĞININ KALKMASI ÇABALARI
SORU: Tahıl Koridoru Mutabakatı yine yürürlüğe girdi. Nasıl bir diplomasi süreci işledi?
CEVAP: Çok ağır bir temas trafiği var dikkat ederseniz. Rusya mutabakata döndükten sonra da ağır bir telefon trafiğimiz oldu. Sayın Cumhurbaşkanımız, Putin, Zelenski ve BM Genel Sekreteri Guterres’le görüştü. Ben de tekrar BM Genel Sekreteri Guterres, ABD Dışişleri Bakanı Blinken, Ukrayna Dışişleri Bakanı Kuleba ile Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov ile telefonla görüştüm. Ayrıyeten NATO Genel Sekreteri Stoltenberg ile de görüştüm. Keza, Hollanda Dışişleri Bakanı’yla da bir görüşme yaptım. Hollanda bilhassa gübre ihracatında değerli bir ülke. Bu ortada BM Genel Sekreteri’nin de kimi temasları var. Genel Sekreter, Rus tahıl ve gübre ihracatının önündeki pürüzlerin kalkması için görüşmelerde bulunuyor. Rusya’nın tahıl ve gübre ihracatının önündeki maniler tam olarak kalkmadı. Rusya’nın beklentilerinin karşılanması istikametinde hangi adımlar atılacak, onları kıymetlendiriyoruz, çalışmaları koordine ediyoruz.
SORU: Bunun gerçekleşmesi için İstanbul’da tekrar bir muahede imzalanması mı gerekiyor?
CEVAP: İstanbul Muahedesi’nin mühleti dört ay. Taraflarca itiraz gelmemesi halinde mutabakatın mühleti uzayacak. Tekrar bir muahedeye gerek yok. Rus gübresinin ihracatı, varılan mutabakatın bir kesimi. Rusların bu taleplerinin karşılanmadığına ait kimi telaşları var. Artık bu tereddütleri ortadan kaldırmak için diplomasi işliyor.
YUNAN SİYASETÇİNİN TÜRKİYE’YE GİRMEMESİ
SORU: Yunanistan Orta Makedonya Bölge Başkanı Tzitzikostas, Türkiye’ye girmeden geri döndü. Siz ne düşünüyorsunuz?
CEVAP: Burada kastın olmadığı açık. Teknik bir sıkıntıdan ötürü Yunan vatandaşının ülkemize girişi gecikti. Bu teknik sorunun giderilmesinin akabinde Yunan vatandaşının ülkemize girişine müsaade verildi.
SORU: Bazı Türk yetkililere Yunanistan’a giriş müsaadesi verilmediği söz ediliyor?
CEVAP: İzmir’deki olayla bunun bir ilişkisi yok. Lakin Yunanistan’ın bilerek uyguladığı birtakım yasaklar var. Biz de bu hususa ait olarak Yunan makamlarını uyardık. Birtakım yetkililerimize yönelik Yunanistan’a giriş yasağının devam etmesi halinde, buna karşılık vereceğiz.
ARAP BİRLİĞİ’NİN UZUN VAKİT SONRA TÜRKİYE’Yİ KINAMAMASI
SORU: Arap Birliği Doruğu’nda uzun bir ortadan sonra Türkiye’ye kınama çıkmadı. Neler söylersiniz?
CEVAP: Dediğiniz gerçek. Türkiye’ye yönelik iki tane daima kabul edilen karar vardı. (Irak ve Suriye’deki operasyonlar) Birinci kez uzun bir ortadan sonra bu iki metin kabul edilmediği üzere, bildiride de Türkiye’ye rastgele bir atıfta bulunulmadı. Bunun sebebi, Mısır ve Körfez ülkeleri dahil birtakım Arap ülkeleri ile bağlantılarımızın olağanlaşmaya başlaması. Bizim kaldı ki Mısır ile bir mutabakatımız var. Yani alakalar olağanlaşırken memleketler arası platformlarda birbirimize karşı gelmeyeceğiz. Ayrıca, Arap Birliği Doruğu kararlarını, Arap ülkeleri ortasındaki meselelerin çözülmesi, Filistin davası üzere ortak davamızın birlikte savunulması ve Arap Ligi ülkeleriyle işbirliğimizin artmasına vesile olması bakımdan da olumlu buluyoruz.